پیروان آخرین منجی "::  خداوند تبارک‌ و تعالی از میان تمام مخلوقات، تنها به انسان قوه انتخاب و قوه اختیار عطا فرمود و او را مختار گذاشت تا مسیر زندگی خود را، خودش انتخاب کند؛ خداوند متعال نیز بر اساس انتخاب او، قضا و قدر و رزق و روزی او را رقم خواهد زد. حتی اگر با سوء اختیار خود جهنم و عذاب الهی را انتخاب کند.

قرآن کریم در آیاتی زیبا به بیان این مطلب پرداخته و می‌فرماید: «مَنْ کانَ یُرِیدُ الْعاجِلَةَ عَجَّلْنا لَهُ فِیها ما نَشاءُ لِمَنْ نُرِیدُ ثُمَّ جَعَلْنا لَهُ جَهَنَّمَ یَصْلاها مَذْمُوماً مَدْحُوراً * وَ مَنْ أَرادَ الْآخِرَةَ وَ سَعى‏ لَها سَعْیَها وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولئِکَ کانَ سَعْیُهُمْ مَشْکُوراً *کُلاًّ نُمِدُّ هؤُلاءِ وَ هَؤُلاءِ مِنْ عَطاءِ رَبِّکَ وَ ما کانَ عَطاءُ رَبِّکَ مَحْظُوراً [اسراء/20] آن کس که (تنها) زندگى زودگذر (دنیاى مادى) را طلب می‌کند، آن مقدار از آن را که بخواهیم و به هر کس اراده کنیم می‌دهیم، سپس دوزخ را براى او قرار خواهیم داد که در آتش سوزانش می‌سوزد، در حالی‌که مذموم و رانده (درگاه خدا) است؛ و آن کس که سراى آخرت را طلب کند و سعى و کوشش خود را براى به دست آوردن آن انجام دهد، در حالی‌که ایمان داشته باشد، سعى و تلاش او (از سوى خدا) پاداش داده خواهد شد. این دو گروه، از عطاى پروردگارت بهره می‌گیرند، و عطاى پروردگارت هرگز از کسى منع نشده است».

بنابراین، این ما انسان‌ها هستیم که تعیین می‌کنیم خداوند متعال چگونه با ما رفتار کند و چه نوع رزق و روزیی را برای ما رقم بزند، هر عملى که انجام دهیم اثر و نتیجه‌اى خاص دارد؛ حال نام آن رزق باشد یا پاداش فرقی نمی‌کند؛ این مساله هم در امور مادی صادق است و هم در امور معنوی، اگر نمازى با حضور قلب بخوانیم، حال خوشى پیدا می‌کنیم، آن حال خوش، نتیجه آن نماز است که قلب آدمی را باز می‌کند و از نفحات الهیه بر آن نواخته می‌شود و ربط و اتصال بنده با خداوند را زیاد می‌کند؛ این روزى است که خداوند عنایت کرده است.

خداوند متعال در آیه بالا فرمودند هر چیز را بخواهید، و هر قسم عمل کنید، ما به شما روزی‌اى متناسب با همان عمل را عطا می‌کنیم؛ اگر کسى شراب فروشى کرد و پولى به دست آورد، رزق خود را از آن‌جا به دست آورده است؛ و اگر به جاى شراب، شربت فروشى می‌کرد، از راه حلال روزى خود را به دست می‌آورد. رزق حرام، نتیجه عمل حرام است، و رزق حلال، نتیجه عمل حلال.

رزق تنها اختصاص به رزق مادى ندارد، تنها خوردن نان و آب رزق نیست، بلکه همه اقسام معانى که در ذهن وارد می‌شود رزق محسوب می‌شود، روزى ذهن و غذاى نفسانى انسان است؛ مطالعه مطالب مذهبی و معنوی نیز روزى محسوب می‌شود، در سامعه و قواى مفکره آدمی رزق است. اگر انسان در مجالس معنوی و ذکر و دعا و مسجد شرکت کند، نتیجه آن‌ها رزق معنوی و نزدیک شدن به خداوند متعال و افکار سالم و آرامش روحی و معنوی است که به دنبال آن برای انسان حاصل می‌شود؛ اما اگر به جاى مجلس عبادت، در محل غیبت و دروغ و حیله‏‌گرى براى تضییع حقوق انسانى قرار گیرد و به «فساد فى الارض» مشغول شود، باز هم رزق او همان خواهد بود، همان غذاهاى متعفن و گندیده نفسانى، همان خیالات و خاطرات و افکار شیطانى. به طور کلی باید گفت: اگر تخم هندوانه شیرین بکاریم، هندوانه شیرین نیز برداشت خواهیم کرد، و اگر تخم حنظل بکاریم، بدون شک حنظل تحویل خواهیم گرفت.

پس هر موجودى با وجود و کردارش، از پروردگار عالم اثر و رزق طلب می‌کند و استفاضه از او می‌نماید؛ به طوری‌که با آن رزق و روزى به وجود خود دوام و ثبات می‌بخشد. بنابراین، حساب و پاداش عیناً مانند رزق و روزى است، بلکه با نظر دقیق یک چیز هستند؛ و پیوسته همه موجودات از ابر فیض و رحمت وجود حضرت احدیت آب‌گیرى ‌کرده و سیراب می‌شوند، یعنى هر کس هر چه بخواهد به همان مقدار و اندازه به او می‌دهد. او که در اعطاء و بخشش، بخل و طمعى ندارد، بلکه افاضه رحمت و وجود از ناحیه او، بر اساس قوابل و نیات مردم و طلب آنان است. هر کس آخرت بخواهد می‌دهد؛ هر کسى که دنیا بخواهد می‌دهد.

خداوند به انسان‌ها نیرو و قوت می‌دهد، وجود و رحمت می‌فرستد، فیض و عطا می‌بخشد. هر کس هر نیتى داشته باشد خداوند آن را تقویت کرده و رشد می‌دهد؛ کار خداوند متعال ثمر دادن و تقویت کردن است، کار خدا امداد است. اگر انسان دنبال معصیت رفت و دل را تاریک کرد، خداوند همان را تقویت می‌کند و رشد می‌دهد، و اگر به دنبال طاعت رفت و خانه دل را منور کرد، خداوند نیز آن را رشد می‌دهد و تقویت می‌کند، هر کس دنبال هر چه برود و هر چه بخواهد، خداوند آن‌را می‌دهد.[1]

امام رضا(علیه‌السلام) نیز در حدیثی نورانی فرمودند: «هر زمان که بندگان خدا دست به گناهان تازه‌اى بزنند که تا آن زمان سابقه نداشته است و از آن بی‌اطلاع بودند، خداوند متعال نیز بلاهایى را در میان آن‌ها به وجود می‌آورد که بی‌سابقه بوده و آن‌ها چنین بلاهایى را نمی‌شناخته‏‌اند».[2]

طبق این روایت شریف، بلاها رزق و روزیی بوده که خود انسان‌ها با گناهانی که انجام دادند، کسب کردند؛ یعنی روزی آنان این بوده است، و اگر این گناهان را انجام نمی‎دادند، هرگز چنین بلایی یا بیماریی به وجود نمی‌آمد.

در نتیجه: تمام حالات معنوی، یا بلاهای طبیعی و غیر طبیعی، رزق انسان است و اثر و نتیجه تلاش و مجاهدت‌های  اوست، حال یا در راه درست که اثر و نتیجه درست و عالی هم دارد، یا در راه باطل و معصیت الهی بوده که نتیجه و اثر بدی هم به همراه دارد.